Kornea zedelenmesi nasıl oluşur ve belirtileri nelerdir?

Kornea, gözün ön kısmında yer alan saydam, kubbe şeklindeki tabakadır ve ışığı odaklayarak net görmemizi sağlar. Kornea zedelenmesi, bu hassas yapının çeşitli nedenlerle hasar görmesi durumudur. Bu hasar, genellikle kornea epitel tabakasında oluşan sıyrıklar veya çizikler şeklinde görülür ve tıpta "kornea abrazyonu" olarak adlandırılır. Kornea zedelenmeleri, hafif tahrişlerden ciddi enfeksiyon riski taşıyan derin yaralara kadar değişebilir. Erken müdahale edilmezse, görme kaybı gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir.

Kornea zedelenmeleri genellikle dış etkenler sonucu meydana gelir. Yaygın nedenler şunlardır:

• Fiziksel Travmalar: Göze doğrudan darbe alınması, yüzükoyun düşme veya kazalar sonucu korneada çizik oluşabilir.
• Yabancı Cisimler: Toz, kum, metal talaşı, kontakt lens parçaları veya bitki dalları gibi maddelerin göze kaçması ve ovuşturulmasıyla kornea zedelenebilir.
• Kimyasal Maddeler: Asit, alkali temizlik ürünleri veya kozmetiklerin göze sıçraması, korneada yanığa ve tahrişe neden olabilir.
• Kontakt Lens Kullanımı: Uzun süre lens takmak, uygun olmayan lensler kullanmak veya lens hijyenine dikkat etmemek, korneada aşınma veya enfeksiyon riskini artırır.
• UV Işınları: Kaynak yapma, güneş ışığına uzun süre maruz kalma gibi durumlar, korneada "fotokeratit" adı verilen yanıklara yol açabilir.
• Göz Kuruluğu: Yetersiz göz yaşı üretimi, korneanın kuruyarak çatlamasına ve zedelenmelere açık hale gelmesine neden olabilir.
• Enfeksiyonlar: Bakteri, virüs veya mantar kaynaklı enfeksiyonlar (örneğin, keratit) kornea dokusunu zayıflatabilir ve zedelenmeyi kolaylaştırabilir.

Kornea zedelenmesi belirtileri, hasarın şiddetine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Yaygın belirtiler şunlardır:

• Şiddetli Göz Ağrısı: Zedelenme sonrası aniden başlayan, batma veya yanma hissiyle karakterize ağrı görülür. Göz kırpma veya hareket ettirme sırasında ağrı artabilir.
• Kızarıklık: Gözde belirgin bir kanlanma veya pembelik oluşur, bu tahrişin bir işaretidir.
• Işık Hassasiyeti (Fotofobi): Parlak ışıklara bakmak zorlaşır ve rahatsızlık verir; güneş ışığı veya iç mekan aydınlatması bile acıya neden olabilir.
• Gözde Yabancı Cisim Hissi: Gözde sürekli bir şey varmış gibi bir his oluşur, bu durum sıklıkla gözü ovuşturma isteği uyandırır.
• Bulanık Görme veya Görme Kaybı: Korneadaki hasar, ışığın düzgün kırılmasını engelleyerek görme kalitesini düşürebilir; şiddetli durumlarda geçici görme kaybı yaşanabilir.
• Aşırı Göz Yaşarması: Göz, tahrişi yıkayarak temizlemek amacıyla fazla miktarda göz yaşı üretir.
• Göz Kapağında Şişlik veya Spazm: Zedelenmeye bağlı olarak göz kapağı istemsizce kasılabilir veya şişebilir.
• Baş Ağrısı: Gözdeki ağrı ve rahatsızlık, baş ağrısına yol açabilir, özellikle ışık hassasiyetiyle birleştiğinde.

Kornea zedelenmesi ciddiye alınması gereken bir durumdur. Belirtiler ortaya çıktığında, gözü ovuşturmaktan kaçının ve derhal bir göz doktoruna başvurun. Erken teşhis ve tedavi, enfeksiyon riskini azaltır ve kalıcı hasarları önlemeye yardımcı olur. Basit çizikler genellikle birkaç gün içinde iyileşse de, derin yaralar veya enfeksiyonlar daha uzun süreli tedavi gerektirebilir. Koruyucu gözlük kullanmak ve kontakt lens hijyenine dikkat etmek, kornea zedelenmelerini önlemede etkili yöntemlerdir.